Kraje

poniedziałek, 25 lipca 2011

Dzień z życia nurka

Każdy doskonale wie, jak wygląda dzień z życia zawodowego nurka. Śpi do południa, idzie nurkować, pod dwóch, trzech nurkowaniach idzie na obiad a wieczorem na piwo z kumplami i laskami w bikini (jak dobrze popiją to i kumple są w bikini). Jak w każdym stereotypie jest w tym trochę prawdy, ale jak w każdym, niewiele.

Kurs na divemastera nie nazywa się właściwie kursem, a praktyką, ponieważ nie ogranicza się tylko do nurkowań szkoleniowych i nauki teorii, ale także obejmuje normalną pracę w bazie nurkowej. Przekonałem się zatem na własnej skórze, jakie rajskie życie prowadzi zawodowy nurek.

Budziłem się zwykle około godziny 5.30 (no tak, do południa było jeszcze trochę czasu), ponieważ najpóźniej o 6.15 trzeba było już być w bazie. O tej godzinie było tam już jak w ulu - wszyscy wynosili sprzęt z magazynu do samochodów, biegali w te i wewte nosząc aluminiowe butle z powietrzem, basy z ołowianym balastem i torby z pozostałym sprzętem. O 6.30 briefing - szef bazy podsumowywał, co nas czeka tego dnia i potwierdzał, że wszystko jest przygotowane. Po briefingu była w końcu chwila na zjedzenie śniadania. Jedna osoba ruszała do pobliskiej budki, w której sprzedawano lokalne wypieki, ryż smażony z warzywami i inne lokalne przysmaki. Siadaliśmy razem i spożywaliśmy pożywne śniadanie.

Już koło 7.30 zaczynali się pojawiać goście, czyli tacy nurkowie, jakimi sami do niedawna jeszcze byliśmy. Gościom trzeba było przygotować coś do picia, zabawić ich rozmową i upewnić się, że mają cały niezbędny do nurkowania sprzęt i że podpisali wszystkie dokumenty, w których zrzekają się jakichkolwiek roszczeń wobec bazy nurkowej. Niestety, taka jest praktyka nurkowania na całym świecie, to nurek odpowiada sam za siebie i za swoje bezpieczeństwo. Powodem tego jest głównie fakt, że najwięcej wypadków wynika nie z zaniedbań bazy nurkowej lub wadliwego sprzętu, ale z niewłaściwego zachowania nurka, a to kontroluje tylko i wyłącznie nurek. Baza nie może i nie chce brać za to odpowiedzialności.

Mniej więcej pół godziny później wszyscy byli gotowi do wyruszenia. Kandydaci na DMów czasem jechali na nurki razem z gośćmi a czasem tylko we własnej grupie. Dojazd na miejsce nurkowe zajmował zwykle około 2-3 godzin (miejsca są porozrzucane praktycznie po całej wyspie, więc dotarcie do nich chwile zajmuje). W kilku miejscach nurkuje się z brzegu (Tulamben, Amed), w innych z łódki (Nusa Penida, Padang Bai). Jednego dnia nurkuje się dwa lub trzy razy. Po pierwszym lub drugim nurku jedliśmy lunch i schodziliśmy znowu pod wodę. Do bazy wracaliśmy po południu.

Po powrocie trzeba było zająć się całym sprzętem - trzeba go było zliczyć, umyć i oddać do magazynu. Dopiero po umyciu całego sprzętu można było spokojnie usiąść i... zacząć się uczyć. Tak, późne popołudnia poświęcaliśmy głównie na naukę teorii nurkowej, z której mieliśmy mieć dwa egzaminy. Dzień ostatecznie kończył się po godzinie 18. Jakby nie liczyć, w pracy spędzaliśmy po 12 godzin dziennie przez 6 dni w tygodniu, ale wrażenie było zupełnie inne niż gdybym siedział ten cały czas przy biurku starając się, żeby właściciel korporacji zarobił dzięki mnie jeszcze więcej pieniędzy.

Po zakończonym dniu w bazie większość pracowników udawała się wspólnie na kolacje. Wsiadaliśmy wszyscy na nasze skutery i jechaliśmy na Night Market, gdzie można było kupić najtańsze i najlepsze jedzenie na wyspie. Przygotowywane na miejscu szaszłyki, mięsa z warzywami, soki owocowe, czy czekoladowy chleb stanowiły wspaniałe zwieńczenie ciężkiego dnia pracy. Po kolacji czasem udawaliśmy się jeszcze na piwo ale częściej do hotelu kontynuować naukę. Wiele czasu na to nie było, bo najpóźniej o 10 warto było iść spać - w końcu następny dzień też miał się zacząć o 5.30

środa, 20 lipca 2011

Szkolenie, szkolenie

Zanim rozpocząłem kurs na divemastera musiałem zdobyć jeszcze dwa poziomy certyfikacji – Rescue Diver (czyli po polsku nurek – ratownik) oraz kurs pierwszej pomocy. Oba kursy były bardzo intersujące – Rescue był skoncentrowany na sytuacjach problemowych, które mogą wystąpić w trakcie nurkowania, kurs pierwszej pomocy dotyczył zaś wszystkich sytuacji, w których taką pomoc trzeba zapewnić.

Kurs Rescue jest dosyć ekscytujący, przepełniony pewną dawką adrenaliny – w końcu ćwiczy się cały czas sytuacje awaryjne, w których trzeba prawidłowo i szybko zareagować. Przez większość kursu ma się zatem do czynienia z nurkami zmęczonymi, spanikowanymi albo wręcz nieprzytomnymi (moje ulubione ćwiczenie, to wyciąganie nieprzytomnego nurka spod wody na powierzchnię). Role „ofiar” grają oczywiście instruktorzy albo divematerzy, którzy chyba lubią ten kurs, bo zwykle dosyć mocno się angażują. Jeżeli zatem nurek ma być spanikowany, to taki faktycznie jest – rzuca się po powierzchni wody, stara się złapać osobę, która próbuje mu pomóc, wdrapać się na nią, co często kończy się zatopieniem nurka ratownika (z racji tego, że jest nurkiem zatopienie go nie stanowi jednak większego problemu a jeżeli takowy stanowi, to chyba nurek na ratownika się jeszcze nie nadaje).

Umiejętności, które zdobywa się na kursie Rescue są szalenie ważne i zwiększają poczucie pewności siebie w wodzie. Stanowią także pewne wyzwanie, bo dla przykładu w tym samym czasie trzeba nieprzytomnego nurka holować w kierunku łodzi, podtrzymywać mu cały czas głowę jedną ręką ponad powierzchnią wody, drugą ręką pozbywać się całego jego ewkipunku (za wyjątkiem pianki, czyli kombinezonu) i jednocześnie aplikować sztuczne oddychanie metodą usta-usta w odstępach dokładnie pięciosekundowych. Zadanie nie jest łatwe, ale jak z każdym wyzwanie, prawidłowe jego wykonanie przynosi sporo satysfakcji.

Po dwóch dniach kursu Rescue i jednym pierwszej pomocy przyszedł czas na rozpoczęcie programu Divemastera. W Blue Season Bali nie ma określonej daty rozpoczęcia kursu, można go zacząć każdego dnia. Program ułożony jest w cykle dwutygodniowe, w trakcie których „przerabia się” wszystkie umiejętności, które divemaster musi opanować. Zwykle po dwóch cyklach, czyli czterech tygodniach kandydat jest w stanie opanować każdą z nich, uzyskać zaliczenie i upragniony certyfikat, który stanowi pierwszy stopień zawodowstwa w branży nurkowej.

Rolą divematera w bazie nurkowej jest bycie przewodnikiem, pomoc przy kursach i wykonywanie różnych zadań związanych z eksploracją miejsc nurkowych (opisywanie, przeszukiwanie, etc.). Kandydaci uczą się zatem takich umiejętności, jak organizowanie logistyki wyprawy nurkowej, przewodzenie grupie pod wodą, przeprowadzanie akcji poszukiwawczej pod wodą, rozwiązywanie problemów, które mogą wystąpić w trakcie nurkowania. Uczą się także jak uczyć, bo choć nie są pełnoprawnymi instruktorami, to jednak umiejętności powinni mieć praktycznie na takim samym poziomie. Powinni potrafić pokazać swojemu kursantowi każdą umiejętność nurkową i pomóc im w pokonwaniu wszelkich trudności.

Cały kurs jest jedną wielką przyjemnością, każdy jego element stanowi przyjemne wyzwanie, z jednym jedynym wyjątkiem – tworzenie map miejsc nurkowych. To także leży w obowiązkach divemastera, który powinien potrafić nowe miejsce pod wodą obmierzyć, zapisać każdy istotny element i punkt odniesienia (instruktorzy zwracali uwagę, żeby nie traktować ryb jako punktów odniesienia, ponieważ mają one zwyczaj zmieniać swoje miejsce pobytu dosyć regularnie), zbadać głębokości i odległości pomiędzy nimi i już na powierzchni nanieść wszystko na kartkę papieru aby stworzyć estetyczną i użyteczną mapę. Wszystko fajnie, tylko pojawia się problem z aspektem estetyki i użyteczności. Naszym zadaniem było stworzyć mapę wraku amerykańskiego statku transportowego z drugiej Wojny Światowej USS Liberty. Mapy większości kursantów miały wiele mocnych stron – ładne kolory, czcionka, którą napisany był tytuł, rysunek całej wyspy Bali z lokalizacją miejsca nurkowego, lokalizację toalet i parkingu. Miały też w większości jedną słabą cechę – mapę samego wraku. Mój rysunek wraku (praktycznie był to rysunek techniczny zgodny z wszystkimi pomiarami) został uznany zgodnie przez grono instruktorskie za piękną wizualizację wieloryba...

Przez cztery tygodnie wszyscy sumiennie wykonywaliśmy kolejne zadania, szukaliśmy, ratowaliśmy, prowadziliśmy, uczyliśmy się uczyć, nosiliśmy butle i uczyliśmy się teorii (aby dostać certyfikat trzeba zdać także 2 egzaminy teoretyczne). Co z tego wynikło? Czy udało mi się zostać dajwmajstrem? O tym jeszcze napiszę...

niedziela, 10 lipca 2011

Bali - najdłuższy przystanek w podróży

Mój przylot na Bali opóźnił się o ponad tydzień. Jak być może pamiętacie planowałem przylecieć do Indonezji prosto z Nowej Zelandii z jednodniowym postojem w Australii. Los chciał jednak, aby mój pobyt w kraju kangurów potrwał dłużej. Wylądowałem zatem w Denpasar 9 lipca i choć byłem biedniejszy o parę dobrych dolarów wydanych na nurkowanie na wielkiej rafie koralowej, to wzbogaciłem się o bardzo konkretny plan - przyleciałem na Bali, żeby zrobić kurs na Divemastera. Moje wcześniejsze plany pobytu na tej indonezyjskiej wyspie obejmowały co prawda również nurkowanie, ale nie przewidywały żadnych dodatkowych kursów. Cóż, najwspanialsze w samodzielnej podróży jest to, że plany można zmieniać dowolnie i w każdej chwili.

W momencie wyjścia z samolotu do hali przylotów międzynarodowego lotniska w Denpasar, stolicy Bali, poczułem, że znowu jestem w kraju mocno egzotycznym. Poprzednim razem czułem się tak w Boliwii dwa miesiące wcześniej. Chile było krajem znacznie bardziej rozwiniętym, choć wciąż latynoskim, a Nowa Zelandia i Australia to już zupełnie inna bajka. Indonezja była szansą na zaznanie odrobiny prawdziwej egzotyki - gorący, parny klimat, ludzie o zupełnie innym wyglądzie, innej karnacji niż Ci, których do tej pory spotykałem na swojej drodze a przede wszystkim o innej kulturze. Muszę przyznać, że z szansy zaznania prawdziwej egzotyki w trakcie mojego pobytu na Bali jednak nie skorzystałem - pierwsze cztery tygodnie spędziłem w całości pod wodą, ostatnie dwa w łóżku. Nie zmienia to jednak faktu, że pobyt na wyspie był jednym z najwspanialszych doświadczeń w moim życiu.

Będąc jeszcze w Australii zarezerwowałem miesięczny kurs w bazie nurkowej Blue Season Bali. Research (to takie nowe, polskie słówko), który zrobiłem w Internecie wskazywał na to, że jest to najlepszy wybór. Od samego początku baza sprawiała wrażenie profesjonalnej - wyczerpujące informacje na stronie, bardzo szybki i precyzyjny kontakt mailowy. Na lotnisku czekał na mnie kierowca z pakietem dokumentów i informacji na temat wyspy, bazy i nurkowania i zawiózł mnie do hotelu, w którym miałem spędzić kolejne 6 tygodni. Już następnego dnia miałem zacząć szkolenia - najpierw z ratownictwa nurkowego a potem kurs na divemastera.

Blue Season jest prowadzone głównie przez Anglików - z Anglii pochodzą dwaj współwłaściciele (trzecia współwłaścicielka jest Japonką), większość instruktorów to również Brytyjczycy. Poza Anglikami w bazie pracują i odbywają praktyki ludzie z całego świata - Japończycy, Hindusi, Malezyjczycy, Szwedzi, Niemcy, Australijczycy, Polacy (tu mam na myśli oczywiście siebie :) ), Hiszpanie, Amerykanie, Włosi, Singapurczycy i pewnie przedstawiciele jeszcze innych narodowości, o których już teraz nie pamiętam. To jest właśnie wspaniałe i w podróżowaniu i w nurkowaniu - grupy tworzą ludzie z bardzo różnych krajów i kultur a łączy ich wspólna pasja. Dzięki temu znajdują wspólny język i uwierzcie mi, rzadko kiedy dochodzi między nimi do sporów, czy konfliktów.

Ludzie, którzy tam pracują są bardzo otwarci na nowe znajomości. Zresztą, nie mają innego wyjścia bo praktycznie prawie każdego dnia przyjeżdża ktoś nowy na kilkutygodniowe szkolenie a wyjeżdża ktoś, z kim już zdążyli się zaprzyjaźnić. Zaczynam poznawać ludzi, z którymi spędzę najbliższe tygodnie. Tych osób jest bardzo wiele, ale wspomnę o trójce, która była dla mnie szczególna. Edu, Hiszpan, który przez większość moich nurkowań będzie moim buddym. Wygląda jak jeden z trzech muszkieterów (wiem, oni byli Francuzami, ale tak właśnie wygląda) i jest jednym z najśmieszniejszych ludzi na świecie. Jai, a dokładnie Mitrunjai, Hindus, który postanowił rzucić karierę programisty komputerowego dla nurkowania. Rzucił ją jeszcze zanim zaczął w ogóle nurkować... Jai zmienił moje postrzeganie Hindusów, którzy nie byli delikatnie mówiąc moim ulubionym narodem. Wreszcie Mandy, prowadząca nasz kurs, absolutna i totalna wariatka i najlepszy instruktor, jakiego w życiu spotkałem.

Pobyt zapowiadał się fantastycznie - nurkowanie w egzotycznym kraju w gronie bardzo fajnych ludzi. Muszę przyznać, że po prawie pięciu miesiącach podróżowania zatęskniłem za pobytem przez dłuższy czas w jednym miejscu i w gronie tych samych ludzi. Poznawanie nowych osób jest bardzo fajne, ale jeżeli te znajomości trwają jeden, dwa dni, bo potem rozjeżdżamy się każdy w swoją stronę, to zaczyna się tęsknić za jakąś minimalną chociaż stabilizacją, za poczuciem przynależności. Bali otwierało przede mną szansę na taką właśnie chwilową stabilizację.

Edu

Jai

Mandy

piątek, 8 lipca 2011

Liveaboard

Wypłynęliśmy z portu o 8 rano. Do pokonania mieliśmy około 80 kilometrów, celem była zewnętrzna krawędź Wielkiej Rafy Koralowej. Łódka, którą płynęliśmy była przystosowana do tego typu rejsów - kajuty z miejscami dla ponad 30 osób, pokład z cały sprzętem nurkowym, kompresor do napełniania butli powietrzem, kuchnia z zapasem jedzenia i picia na 3 dni, duża sala, która służyła za salon, jadalnie i miejsce prowadzenia wykładów teoretycznych. Na łódce było nas ponad 20 osób, w tym sześcioro członków załogi. Większość uczestników rejsu to kursanci, którzy mieli się właśnie po raz pierwszy w życiu zanurzyć w pełnym sprzęcie pod wodę. Pozostałe kilka osób to certyfikowani nurkowie, ja byłem jedyną osobą robiącą kurs AOWD. Przez trzy kolejne dni mieliśmy odbyć 11 nurkowań, z czego 5 dla mnie miały być nurkowaniami szkoleniowymi.

Dopłynięcie do krawędzi rafy, gdzie mieliśmy zanurkować po raz pierwszy zajęło nam 4 godziny i było bardzo nieprzyjemnym doświadczeniem. Region Cairns był przez ostatnie kilka dni nawiedzany przez burze i choć pogoda się uspokajała, to jednak wiatr jeszcze dmuchał z szybkością około 25-30 węzłów (ok. 50 km/h). Łódź bujała się więc bardzo mocno po falach, starając się je przecinać w drodze do swojego celu. Dosyć szybko kolejni pasażerowie wychodzili na tylny pokład i wpatrywali się w horyzont starając się opanować chorobę morską. Część ludzi choroba dotknęła bardzo mocno, pozostałym udało się opanować nudności, choć zwykle wymagało to wejścia w swoisty stan medytacji i przeczekania całego rejsu w jednej pozycji na pokładzie, ograniczając jakąkolwiek aktywność. Po 4 godzinach dotarliśmy na miejsce i łódka, przycumowana do boi nieco się uspokoiła. Przyszedł czas na to, na co wszyscy czekali, nurkowanie.

Przez trzy dni pobytu na łodzi wykonaliśmy 11 nurkowań - po 4 pierwszego i drugiego a 3 ostatniego dnia. Po raz pierwszy w życiu nurkowałem zupełnie bez przewodnika, tylko w ramach swojego "buddy teamu". Wszyscy certyfikowani nurkowie na łodzi podróżowali w parach, więc przyłączyłem się do Marii i Sepha, pary bardzo sympatycznych Kanadyjczyków. Seph był w Australii już od ponad roku, na zmianę pracował na farmach i podróżował, Maria dołączyła do niego na kilka miesięcy i za parę tygodni miała wrócić do Kanady. Nurkowanie bez prowadzącego grupę divemastera nie różni się z jednej strony tak bardzo od nurkowania z nim. Jeżeli jest się w miarę doświadczonym i opanowanym pod wodą, to po prostu płynie się oglądając kolejne korale i ryby. Problem pojawia się, kiedy trzeba wrócić do łódki. Do tego trzeba opanować sztukę podwodnej nawigacji, która wymaga pewnego doświadczenia i ćwiczeń. Alternatywą do dobrej nawigacji jest umiejętność przepłynięcia kilkudziesięciu lub kilkuset metrów na powierzchni po zakończeniu nurka, kiedy okazuje się, że łódka nie jest do końca w tym miejscu, w którym się jej spodziewaliśmy.

Z niechęcią muszę przyznać, że nurkowania w Australii nie należały do najbardziej spektakularnych w moim życiu. Uwielbiam nurkować i każda możliwość przebywania pod wodą i doświadczania świata w taki sposób sprawia mi radość i satysfakcję, ale z punktu widzenia tego, co pod wodą można zobaczyć Wielka Rafa nie zrobiła na mnie Wielkiego Wrażenia. Głównym problemem przez pierwsze dni była bardzo słaba widoczność. Fale, które umilały nam podróż łódką w kierunku rafy, wzburzyły dno i ograniczyły ją raptem do kilku metrów. Dla mnie, przyzwyczajonego do przejrzystej wody Morza Czerwonego lub Karaibów było to lekkim szokiem. Wraz z uspakajającym się wiatrem poprawiała się także widoczność i na koniec mojego nurkowania na tym kontynencie osiągnęła już poziom ponad 20 metrów, jednak nie pozwoliło to Australii wyprzedzić innych krajów w moim rankingu najlepszych miejsc nurkowych.

Trochę narzekam na australijską rafę, ale nie oznacza to, że nurkowanie tam jest pozbawione wszelkich wrażeń. Jednym z najbardziej niesamowitych momentów w mojej karierze nurka było spotkanie z dwumetrowej długości żółwiem w trakcie jednego z nocnych nurkowań. Żółw miał na imię Brian i przed zejściem pod wodę zostaliśmy poinstruowani, gdzie go szukać. Płynąc w ciemności i oświetlając sobie drogę latarką natrafiłem na całkiem sporą i dosyć ciekawą rybę, która z nieznanych mi przyczyn leżała na kamieniu na boku i się nie ruszała. Dopiero po bliższym przyjrzeniu się tej dziwnej rybie okazało się, że jest to prawa przednia łapa Briana! Brian był naprawdę gigantyczny, spał sobie spokojnie pod półką skalną i nie przejmował się trójką dziwnie ubranych stworzeń wypuszczających masę bąbelków i zaburzających ciemność nocy.

Trzydniowy rejs nurkowy, który czasem przyjmuje nazwę nurkowego safari to bardzo ciekawe doświadczenie. Rytm życia układa się pod dyktando nurkowań. Pobudka o 5.30 tak, aby najpóźniej o 6 być już pod wodą. O tej porze ryby są jeszcze dosyć aktywne po nocnym żerowaniu i te, które prowadzą nocny tryb życia nie zdążyły się jeszcze poukrywać. Wyjście z wody, śniadanie, odpoczynek i koło 11 kolejne nurkowanie. Wkładamy piankę, która przez te 3 godziny nie zdążyła się jeszcze dobrze wysuszyć i schodzimy pod wodę. Po drugim nurkowaniu zaczynamy czuć lekkie zmęczenie. Organizm ludzki nie jest przystosowany do życia pod wodą, do podlegania tak wysokiemu ciśnieniu i oddychania sprzężonym powietrzem. 3 godziny przerwy nie wystarczą do tego, aby cały zgromadzony w tkankach azot wydostał się przez płuca na zewnątrz organizmu. Po drugim nurkowaniu czuje się już zmęczenie. Kolejne 3 godziny przerwy, które cechuje już mniejsza aktywność niż rano. W trakcie tej przerwy jemy lunch. Po południu ubieramy się ponownie w cały sprzęt i idziemy nurkować, już trzeci raz w ciągu dnia. Wychodzimy po godzinie i niewiele mówiąc udajemy się na kolejną przerwę. Następne godziny przepływają już w swoistym letargu, drzemce w pozycji siedzącej z głową zwisającą nad stołem. Po 20 przygotowujemy się do ostatniego tego dnia, tym razem nocnego nurkowania. O tej porze wieje już solidny wiatr i wkładanie pianki, które nie miały szansy w ciągu dnia wyschnąć robi się naprawdę nieprzyjemne. Jedyny motywujący element tych przygotowań jest taki, że wiemy doskonale, że o tej porze pod wodą jest znacznie cieplej i przyjemniej niż na pokładzie, więc chcemy jak najszybciej do niej zejść. Wychodzimy po niecałej godzinie, przebieramy się i praktycznie bez słowa idziemy spać. Organizm nie ma siły na nic innego, oczekuje tylko porządnego odpoczynku. Następnego dnia o 6 rano przecież znowu będzie poddawany tym przyjemnym torturom.

Safari na krawędzi Wielkiej Rafy było bardzo fajnym przeżyciem. Doświadczyłem zupełnie innego rytmu dnia, poświęconego tylko jednemu celowi - nurkowaniu. W Australii byłem jeszcze przez kilka dni. Po safari zrobiłem sobie dzień przerwy od podwodnych przygód, po czym jeszcze przez 3 dni wypływałem na jednodniowe rejsy nurkowe. W głowie wtedy miałem już jednak tylko jedną myśl - nurkowanie będzie moim życiem przez kolejny miesiąc. Zdecydowałem się ostatecznie zrobić kurs na divemastera na Bali. Wybrałem szkołę nurkową - Blue Season Bali w miejscowości Sanur, potwierdziłem z nimi mój przylot i z niecierpliwością czekałem na to doświadczenie. Miałem podnieść znacznie swoje umiejętności i jednocześnie zobaczyć, jak wygląda życie zawodowego nurka od kuchni. Kto wie, może właśnie zaczynałem nową ścieżkę kariery.